Bakıda keçirilən Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankının 24-cü İllik Toplantısında maliyyə naziri Samir Şərifov bütün dünyada inflyasiyanın artığını deyib.
Nazir inflyasiyanın təkcə Azərbaycan üçün deyil, bütün dünya üçün problem yaratdığını deyib: “Qlobal inflyasiya təzyiqləri ilk növbədə enerji daşıyıcılarının, əsasən neft-qazın bahalaşması ilə əlaqədardır. Qaz həmçinin müxtəlif növ gübrələr üçün xammaldır. Buna görə də gübrə qiymətləri də avtomatik olaraq artıb. Hətta müəyyən qədər qıtlıq da yaranıb. Bu isə ərzaq məhsullarının bahalaşmasına gətirib çıxarıb. İlk növbədə taxılın, o cümlədən buğdanın bahalaşması müşahidə olunur”.
Məsələ ilə bağlı “Qərb Xəbər“ə kənt təsərrüfatı eksperti Cəfər İbrahimli danışıb. Onun sözlərinə görə, gübrə məsələsində biz idxaldan asılıyıq: “Hər zaman Rusiyadan daha çox gübrə idxal əldə edirdik. Ən çox da Azərbaycanda istifadə olunan ammonium-nitrat və amofos idi. Bu da son dönəmdə, həmçinin bütün dünyada bu məhsulların qiyməti qalxıb. Bununla yanaşı Rusiya qiymətin qalxmasına paralel olaraq ixraca məhdudiyyət gətirmişdir. Buna görə də məhdudiyyət olduğu üçün bir çox məhsullar ölkəyə gətirilə bilmədi. Gətirilə bilmədiyi üçün qiymətlərdə kifayət qədər yüksəlmişdir”.
Ekspert bildirir ki, əksər məhsulların maya dəyərində artma var:”Bu işçilik xərcləri, maya dəyəri xərcləri, yanacaq, texnika avadanlıq xərcləri olsun. Bildiyimiz kimi dünya əmtəə birjalarında məhsulun qiyməti çox bahadır. İlk başda pandemiyanın taxılın qiymətinə təsir etdi. Daha sonra Ukranya Rusiya kimi böyük ixracat edən 2 ölkə yəni dünya bazarının 25%-ni edən 2 ölkənin problemi dolayısı ilə dünya bazarında taxılla bağlı problem yaranacağı üçün qiymətlər kəskin yüksəlmişdir. Bu amillər Azərbaycanın daxili bazarına təsir edir və qiymətin artmasına gətirib çıxarır. Eyni zamanda bu il Hindistan xaric Türkiyə, Rusiya kimi ölkələrdə istehsalın artması gözlənilir. Bu çərçivədə son bir ayda dünya əmtəə birjalarında qiymətlərin biraz aşağıya doğru getməsini təxminən 20% dəyər itkisi olduğunu görürük. Bunun Azərbaycan bazarına nə qədər təsir edəcək onu biraz gözləmək lazımdır”.
Cəfər İbrahimli taxılla yanaşı meyvə məhsullarında da ciddi qiymət artımından danışıb: “Buna istehsal xərclərinin artmasının təsiri var. Mövsüm içi hava şəraitinin yaxşı keçməməsindən dolayı Azərbaycanda bildiyimiz kimi bu mövsüm meyvə kifayət qədər az olub. Ona görə də bazara çıxan məhsulların az olduğu üçün qiymətlərdə ciddi dəyişmə müşahidə olunur. Yaş məhsullar da ambarlarda saxlanıla bilmir. Vaxtında bazara çıxır və bazarında tələb təklif doğrusunda qiymətlərdə belə bir dəyişklik müşahidə olunur”.
Vüsalə Kərimova
