Yayda həm uşaqlar, həm də böyüklər arasında rast gəlinən xəstəliklərdən biri də qida zəhərlənmələridir. Qida zəhərlənmələri mikroblar və ya onların toksinləri ilə yoluxmuş qida məhsullarının yeyilməsi nəticəsində meydana gəlir. Qidaların qəbulundan sonra zəhərlənmə əlamətlərinin meydana çıxması arasındakı müddət bir saatdan 6 saata qədər, eləcə də 2-5 gün arasında dəyişə bilər.
Məsələ ilə bağlı “Qərb Xəbər”ə Qazax Müalicə Diaqnostika Mərkəzinin həkim terapevti Şahin Həsənov danışıb.
O bildirib ki, ümumiyyətlə yay fəslində qidaların rasionu geniş olur. Qida zəhərlənməsi əsasən torpağa yaxın və müəyyən dərmanların istifadəsi ilə yetişdirilən meyvə-tərəvəz məhsullarından müşahidə olur. Ən çox isə çiyələk, qarpız, yemiş, xiyar və pomidor kimi məhsullarda zəhərlənmələrə tez-tez rast gəlinir.
Həkim terapevt qida zəhərlənməsi zamanı ilkin əlamətlər və ilkin tibbi yardım barədə də məlumat verib. “Qida zəhərlənmələri adətən, anidən başlayır, qarında tutmaşəkilli ağrılar, ürəkbulanma, qusma, ishal, qızdırma ilə müşayiət oluna bilir. Qida zəhərlənməsi zamanı ilkin olaraq zərər çəkənə xeyli miqdarda maye, süd məhsulları və sodalı su qəbul etdirməli, mədə və bağarsaqlarını yumaq lazımdır. Sonra isə mütləq zərərçəkmiş şəxsi xəstəxanaya köçürmək və həkim müayinəsi altinda qalması məsləhətlidir”.
Həkim Ş.Həsənovun sözlərinə görə, kanservləşmiş və düzgün konservləşdirilməmiş məhsullarda insanlara zərər verə bilir. Zəhərlənmələr arasında ən çox rast gəlinəni Botulizim xəstəliyidir.Bu xəstəliyi botulotoksinlərlə zəngin olan qida maddələrindən istifadə zamanı yaranır. Boutizim xəstəliyi zamanı bir sutka ərzində xəstədə bütün əlamətlər işə düşür. Botuzim xəstəliyi əsasən düzgün kanservəşdirilməmiş ərzaq məhsullarından istifadə zamanı baş verir.
Ş.Həsənov qida zəhərlənmələrindən qorunmaq üçün tövsiyələrini də verib: “Meyvə və tərəvəzləri bol miqdarda su ilə təmiz yumaq, açıq şəkildə satılan qidaları almamaq, balıq, mayonez, dəniz məhsulları, süd və süd məhsullarını soyuducuda saxlamaq və soyuducudan kənara çıxartdıqda çox tez xarab ola biləcəyini unutmamaq lazımdır. Soyuducudan çıxarılan qida məhsullarını 2 saatdan çox havada saxlamaq olmaz. Yay aylarında yaxşı olar ki,təzə bişirilmiş yeməklərdən itifadə olunsun. Bu halda qida zəhərlənmələrin sayında azalmalar müşahidə emək olar”.
Ülviyyə Həsənli.
Qərb xəbər
